Μια ηρεμία προκλητικά όμορφη, όσο και το τοπίο, σάς πλημμυρίζει σαν βρεθείτε στα Γρεβενά, έναν από τους πιο ορεινούς νομούς της Ελλάδας, που φιλοξενούν ένα τεράστιο κομμάτι του «Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου» με βουνά όπως η θρυλική Πίνδος και κοιλάδες σαν την προστατευόμενη Βάλια Κάλντα με τα απέραντα δάση βελανιδιάς, ποτάμια και παραπόταμους, λίμνες και μοναδικούς γεωλογικούς σχηματισμούς.
Η πόλη των μανιταριών και των υπέροχων γεφυριών, που κρύβεται πίσω από τα ψηλά βουνά και τους απειλητικούς βράχους της Πίνδου, αποτελεί την καλύτερη συνταγή για χειμερινές διακοπές, με τα δάση και τα τρεχούμενα νερά, την ηρεμία του βουνού, τις ανεξερεύνητες γωνιές της Βάλια Κάλντα, την ορειβασία ή το σκι και το snowboard στο χιονοδρομικό κέντρο της Βασιλίτσας.
Τα Γρεβενά ήταν η πόλη – σταθμός για τα καραβάνια και επικοινωνιακός κόμβος με τα Τρίκαλα και τη Θεσσαλία, την Κοζάνη, το Μέτσοβο, τη Σαμαρίνα και τα βλαχοχώρια, αλλά και τη Βασιλίτσα της Πίνδου.
Σήμερα είναι μια πανέμορφη πόλη η καρδιά της οποίας χτυπά στην πλατεία Αιμιλιανού, όπως ονομάστηκε από τον Μητροπολίτη Αιμιλιανό, ο οποίος είχε σημαντική δράση για τον ελληνισμό της Μακεδονίας και στην πλατεία Ελευθερίας με το περίφημο Ρολόι, που αποτελεί το σήμα-κατατεθέν της πόλης.
Το ρολόι, με ύψος 20 μέτρα και σχήμα πεντάγωνο, όπου κάθε πλευρά του φτάνει τα 2 μέτρα είναι ένα εντυπωσιακό κτίσμα από την Τουρκοκρατία, που πριν την απελευθέρωση λειτουργούσε ως μέρος τζαμιού.
Στην πλατεία Ελευθερίας και στην πλατεία Αιμιλιανού, το κέφι ζεσταίνει την ατμόσφαιρα ακόμη και τις πιο κρύες νύχτες. Στον δροσερό αέρα, η μυρωδιά από το τζάκι και από τα νόστιμα ντόπια ψητά που σερβίρονται στις ταβέρνες, θα σας κάνει να νιώσετε αυτήν την πόλη της Βόρειας Ελλάδας… σαν σπίτι σας.
Πριν από 200.000 χρόνια στα Γρεβενά θα πρέπει να ζούσαν ελέφαντες μαμούθ που ζύγιζαν κοντά 12 τόνους. Τα οστά τους βρέθηκαν τυχαία στην περιοχή Αμπέλια και οι έρευνες συνεχίζονται.
Πέτρινα γεφύρια
Κτισμένα από εξαιρετικούς μαστόρους και τεχνίτες πριν πολλά χρόνια, τα γεφύρια του Νομού Γρεβενών θεωρούνται κομψοτεχνήματα της λαϊκής τέχνης και είναι πόλος έλξης για τους επισκέπτες που πολλές φορές έρχονται ακόμη και από μακρινές χώρες του εξωτερικού για να τα δουν και να περπατήσουν στις πέτρινες ράχες τους!
Η ομορφιά του τοπίου σε κάθε γεφύρι καθώς και η «ενέργεια» που αποπνέει η παλαιότητά τους και η αρτιότητα της κατασκευής τους, είναι κάτι που μόνο από κοντά μπορεί να αντιληφθεί κάποιος.
Τα παραδοσιακά βλαχοχώρια
Ανάμεσα σε γεφύρια και πυκνά δάση, τα βλαχοχώρια του νομού κρατούν την παράδοση ζωντανή.
Η περήφανη Σαμαρίνα, το πιο ονομαστό βλαχοχώρι της Πίνδου, κατέχει την πρωτιά του ψηλότερα χτισμένου οικισμού της Ελλάδας που κατοικείται μόνιμα. Βρίσκεται σε υψόμετρο 1450 μ. στο βουνό Σμόλικα και η φύση της υπόσχεται να σας μαγέψει.
Το κοντινότερο χωριό στο χιονοδρομικό κέντρο από την πλευρά των Γρεβενών είναι η Σμίξη. Σε αυτό το γνήσιο Βλαχοχώρι της Μακεδονίας, που προήλθε από το «σμίξιμο» δυο παλιών οικισμών, θα απολαύσετε διαμονή σε πολυτελή ξενοδοχεία ή παραδοσιακούς ξενώνες και ντόπιες νοστιμιές σε εξαιρετικά εστιατόρια και ταβέρνες.
Κουπατσιοχώρια
Εκτός από τα Βλαχοχώρια, υπάρχουν και τα Κουπατσιοχώρια (από το τουρκικό κουπάτς, που σημαίνει δρυς), όπως το Σπήλαιο, που είναι επίσης ένα χωριό με ιδιαίτερη φυσική ομορφιά, στους πρόποδες του όρους Σταυρός, ο Ζιάκας με θέα στον Όρλιακα και ιδιαίτερο τοπίο, το Περιβολάκι, το Πανόραμα και όλα τα τα χωριά στα νοτιοδυτικά της πόλης, κυρίως γύρω από το βουνό Όρλιακας.
Βάλια Κάλντα
Ο Εθνικός Δρυμός που μεταφράζεται ως «Ζεστή Κοιλάδα» από τα βλάχικα, βρίσκεται στα νότια του νομού, στο βορειοανατολικό τμήμα της οροσειράς της Πίνδου.
Σε έκταση περίπου 69 χιλιάδων στρεμμάτων συναντά κάποιος ένα σπουδαίο χειμερινό καταφύγιο ελληνικής πανίδας με 72 είδη πουλιών, 6 είδη αμφιβίων και 7 είδη ερπετών, όπως και πλούσιας χλωρίδας, με πυκνά δάση μαύρης και λευκόδερμης πεύκης, όπως και οξιάς.
Στη Βάλια Κάλντα θα σας μαγέψουν τα κελαρυστά νερά στα ρέματα και τα σπάνια δάση κόκκινης πεύκης, η ποικιλία των τοπίων, οι ψηλές κορυφές που την αγκαλιάζουν, τα χίλια χρώματα στα φύλλα του φθινοπώρου, η μυρωδιά από αρωματικά βότανα, οι δύο αλπικές λίμνες της Φλέγκας και το Αρκουδόρεμα στα χνάρια της καφετιάς αρκούδας.
Διαφορετικά χρώματα και οικοσυστήματα, όλα συνυπάρχουν αρμονικά στον κρύο αέρα της Πίνδου, που ουδεμία σχέση έχει με το όνομα «Ζεστή Κοιλάδα».
Χιονοδρομικό Κέντρο Βασιλίτσας
Οι λάτρεις του χιονιού μπορούν να το απολαύσουν στο χιονοδρονικό κέντρο Βασιλίτσας, στην οροσειρά της Πίνδου, 42 χλμ. από τα Γρεβενά. Με υψόμετρο 1.646-2.115 μέτρα, 8 αναβατήρες και 16 πίστες συνολικού μήκους 16 χιλιομέτρων, το χιονοδρομικό αυτό δεν θα σας αφήσει αδιάφορους.
Η Βασιλίτσα ήταν μια απλή κορυφή του Σμόλικα, αλλά το χιονοδρομικό κέντρο της έδωσε τη φήμη που της αξίζει ανάμεσα στα υπόλοιπα χιονοδρομικά κέντρα της Ελλάδας.
Σήμερα, στη Σμίξη θα απολαύσετε όλες τις ανέσεις ενός σύγχρονου χιονοδρομικού «στεκιού». Σε αντίθεση με τον εκσυγχρονισμό στα πέριξ, το χιονοδρομικό κέντρο ελάχιστα επηρέασε το φυσικό τοπίο. Εδώ, οι πίστες σχεδιάστηκαν μέσα στο δάσος. Σκι και snowboard στην καρδιά του δάσους.
Το σπήλαιο Γρεβενών
Αν προσέξετε καλά πάνω από την Κοιλάδα του Βενέτικου, θα δείτε μια συστάδα σπιτιών που σκαρφαλώνει και ακροβατεί στη χαραγματιά του ποταμού Βελονιά. Είναι το Σπήλαιο Γρεβενών, σε υψόμετρο 960 μέτρων, σημαντικό αξιοθέατο της περιοχής, με την περίφημη μονή της Παναγιάς Σπηλιώτισσας.
Λίμνες Φλέγκα
Στο όρος Μαυροβούνι και σε υψόμετρο 1960 και 1940 μέτρων, οι λίμνες Φλέγκα αποτελούν σημαντικό αξιοθέατο του νομού για τους φυσιοδίφες. Οι λίμνες εκτείνονται σε αλπικό τοπίο, επικοινωνούν μεταξύ τους και φιλοξενούν βατράχους και αλπικούς τρίτωνες που είναι και προστατευόμενο είδος, αποτελώντας ένα ιδιαίτερης σημασίας μέρος των Γρεβενών.
Μανιταροπεριπέτειες
Το μανιτάρι, στην «πρωτεύουσα των μανιταριών» αποτελεί μέρος της τοπικής παράδοσης και της ιστορίας, αλλά και έμβλημα – σύμβολο της πόλης.
Στη ζωή των Γρεβενών έβαλε τα μανιτάρι ο πρωτοπόρος ερευνητής Γιώργος Κωνσταντινίδης και το γεγονός ότι πρωταγωνιστεί σε αυτήν το δείχνουν και τα μανιταροαγάλματα που βρίσκονται παντού, ένα εστιατόριο αφιερωμένο στα μανιτάρια, το Μουσείο Μανιταριών στο χωριό Λάβδα, όπου εκτίθενται όλα τα μανιτάρια της περιοχής και παρουσιάζονται στο φυσικό τους περιβάλλον, όπως και η εξοικείωση των κατοίκων με το σπορ της μανιταροσυλλογής και τις διάφορες τοπικές συνταγές (από μανιταρόσουπα και μανιταρόπιτα, μέχρι μανιταρομαγειρίτσα, τουρσί, λικέρ και γλυκό του κουταλιού).
Η περιοχή με τα περισσότερα μανιτάρια εμπορικού ενδιαφέροντος είναι η περιοχή του Βοΐου, βόρεια του νομού, ενώ η μεγαλύτερη ποικιλία συναντάται στην ανατολική πλευρά του Όρλιακα, στη Βάλια Κάλντα και στις Μπάλτσες.
