Από τη δεκαετία του 1960 η Χερσόνησος είναι ένα από τα διασημότερα και μεγαλύτερα τουριστικά θέρετρα της Κρήτης, ενώ βρίσκεται 28 χιλιόμετρα ανατολικά από την Περιφερειακή Ενότητα Ηρακλείου Κρήτης.
Γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη χάρη στις όμορφες παραλίες της και την ήρεμη θάλασσά της. Κάθε καλοκαίρι χιλιάδες τουρίστες την επιλέγουν για τις διακοπές τους, αφού διαθέτει εντυπωσιακές τουριστικές υποδομές που καλύπτουν όλα τα γούστα, παρέχει πολυάριθμες δραστηριότητες και τεράστια ποικιλία φαγητών.
Διακοπές στο Λιμένα Χερσονήσου, όπως επίσημα ονομάζεται η Χερσόνησος, σημαίνει μπάνιο σε παραλίες με πλήθος τουριστών, έντονη νυχτερινή ζωή, τεράστια θαλάσσια πάρκα, σύγχρονα ξενοδοχειακά συγκροτήματα με όλες τις ανέσεις και άλλα πολλά! Αν θέλεις να μάθεις αυτά τα “άλλα πολλά”, δεν έχεις να κάνεις τίποτα άλλο παρά από το να συνεχίσεις να διαβάζεις το άρθρο.
«Η Παλιά και η Νέα Χερσόνησος»
Η Χερσόνησος ανακαλείται επίσημα Λιμένας Χερσονήσου, διότι αποτελούσε κάποτε το λιμάνι του χωριού Άνω Χερσόνησος. Η τελευταία βρίσκεται περίπου 2 χιλιόμετρα νότια από την παραλιακή Χερσόνησο. Ονομάζεται και «Παλιά Χερσόνησος» σε αντιδιαστολή προς τη «Νέα Χερσόνησο»,τη δημοφιλή τουριστική πόλη. Η Άνω Χερσόνησος, η οποία είναι ένα μικρό χωριουδάκι με παραδοσιακό χαρακτήρα, πρέπει να διαχωρίζεται από τον Λιμένα Χερσονήσου, ο οποίος κάθε καλοκαίρι πλημμυρίζει από τουρίστες.
Η Ιστορία της Χερσονήσου
Κατά τη Μινωική περίοδο η παραθαλάσσια Χερσόνησος ήταν οικισμός. Άκμασε κατά τους Ρωμαϊκούς και Βυζαντινούς χρόνους. Στη συνέχεια, όμως, οι επιδρομές των πειρατών και οι ισχυροί σεισμοί ανάγκασαν τους κατοίκους να διαμείνουν στο εσωτερικό του νησιού. Ο νέος οικισμός κτίστηκε 2 χιλιόμετρα νότια από τα παράλια. Από εδώ οι κάτοικοι είχαν τη δυνατότητα να βλέπουν τα πειρατικά καράβια στο πέλαγος πολύ πριν φτάσουν στις ακτές της Κρήτης. Έτσι, είχαν αρκετό χρόνο για να κρυφτούν σε ασφαλή κρησφύγετα, τα οποία δύσκολα θα εντόπιζαν οι πειρατές.
Ο νεότερος οικισμός, η Άνω Χερσόνησος, άκμασε περίπου μέχρι το 1950. Όταν, όμως, ξεκίνησαν να έρχονται τουρίστες στην Κρήτη και την Ελλάδα, οι όμορφες παραλίες της Χερσονήσου και η ευνοϊκή της θέση κοντά στο αεροδρόμιο και το λιμάνι του Ηρακλείου τράβηξαν το ενδιαφέρον των επενδυτών. Άρχισαν, λοιπόν, να κατασκευάζονται τα πρώτα ξενοδοχεία. Η παραλιακή Χερσόνησος αναδείχτηκε σε σύντομο χρονικό διάστημα σε ένα από τα δημοφιλέστερα τουριστικά θέρετρα τόσο της Κρήτης όσο και της Ελλάδας.
Επομένως, η παραλιακή Χερσόνησος ή ο Λιμένας Χερσονήσου αναστήθηκε από τις στάχτες της και μεταμορφώθηκε στη «Νέα Χερσόνησο» σε αντιδιαστολή με την «Παλιά Χερσόνησο»,το χωριό πάνω στους λόφους.
Η Γραφική Άνω Χερσόνησος
Παρόλο που η Άνω Χερσόνησος απέχει ελάχιστα χιλιόμετρα από την παραλιακή Χερσόνησο, διαφέρει σημαντικά από αυτήν. Στην Άνω Χερσόνησο δεν θα συναντήσεις ούτε δεκάδες μπαρ ούτε πολλά καταστήματα και ξενοδοχεία ούτε θα ζήσεις, φυσικά, τρελή νυχτερινή ζωή!
Η Άνω Χερσόνησος είναι ένα μικρό, γραφικό και ήρεμο χωριό με αγροτικό χαρακτήρα. Αν και έχει επηρεαστεί από τον τουρισμό, διατηρεί σε μεγάλο βαθμό την παραδοσιακή αρχιτεκτονική και η ζωή σε αυτήν κυλάει με πιο αργούς ρυθμούς από ότι στις σύγχρονες πόλεις της Κρήτης.
Αν περπατήσεις στα στενά του χωριού, θα εντυπωσιαστείς από τα όμορφα πετρόκτιστα σπίτια με τις αυλές γεμάτες λουλούδια, τα παλιά πηγάδια και τους ξυλόφουρνους.
Επίσης, στον παραδοσιακό οικισμό υπάρχουν δύο εκκλησίες, οι οποίες αποτελούν χαρακτηριστικά δείγματα βυζαντινής τέχνης και αξίζουν μια επίσκεψη. Η εκκλησία της Παναγίας βρίσκεται κοντά στην πλατεία, ενώ η δεύτερη του Αγίου Δημητρίου στην άκρη του χωριού.
Η Άνω Χερσόνησος φημίζεται για την γραφική πλατεία της. Πρόκειται για μια στενόμακρη πλατεία με ένα συντριβάνι στο κέντρο, ενώ πολλά ταβερνάκια βρίσκονται γύρω από αυτήν. Αν και το καλοκαίρι από το πρωί μέχρι το απόγευμα είναι σχεδόν άδεια, τις καλοκαιρινές νύχτες σφύζει από ζωή. Ντόπιοι και επισκέπτες γεμίζουν τις ταβέρνες για να γευτούν νόστιμες συνταγές της κρητικής κουζίνας, να πιούν το χύμα κρασί του τόπου και να διασκεδάσουν με την παρέα τους!
Το Μουσείο Λυχνοστάτης
Το Μουσείο Παραδοσιακής Ζωής και Λαϊκού Πολιτισμού Κρήτης «Λυχνοστάτης» στο Λιμάνι Χερσονήσου οικοδομήθηκε την περίοδο 1986-1992 και λειτουργεί από το 1992. Για την κατασκευή του χρησιμοποιήθηκαν μόνο πρωτογενή υλικά, πέτρα, ξύλο και πηλός, ενώ αποφεύχθηκαν τα μηχανικά μέσα, δηλαδή εκσκαφείς, φορτωτές και μπετονιέρες.
Πρόκειται για ένα Φυσιολαογραφικό Μουσείο, το οποίο στόχο έχει να γνωρίσει ο επισκέπτης το φυσικό περιβάλλον της Κρήτης, τη λαογραφία της και την παράδοσή της.
Το Μουσείο περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, κρητικό αστικό και αγροτικό σπίτι, παλιό σχολείο, ανεμόμυλο, εργαστήριο αγγειοπλαστικής, ξυλουργείο – τσαγκαράδικο, χώρο επεξεργασίας αρωματικών φυτών και λουλουδιών, περιβόλι με οπωροφόρα δέντρα της Κρήτης, κήπο με αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά, κήπο με κάκτους και παχύφυλλα, υπαίθρια έκθεση ορυκτού πλούτου της Κρήτης, μόνιμο εκθετήριο Κρητικών λαϊκών καλλιτεχνών και έργων εμπνευσμένων από τη φύση της Κρήτης, το εκκλησάκι «Παναγία η Ακροκυματούσα» και άλλα πολλά.
Η Παλαιοχριστιανική Βασιλική του Αγίου Νικολάου
Πολλά αρχαία μνημεία έχουν εντοπισθεί στην Χερσόνησο, ανάμεσά τους και τρεις μεγάλες βασιλικές εκκλησίες. Μια από αυτές, η Παλαιοχριστιανική Βασιλική του Αγίου Νικολάου βρίσκεται πάνω στη θάλασσα, στα ανατολικά της Χερσονήσου, εκεί που βρίσκεται σήμερα ο νεότερος Ναός του Αγίου Νικολάου. Παρόλο που το όνομα του αρχικού τιμώμενου αγίου δεν είναι γνωστό, έχει επικρατήσει ως Άγιος Νικόλαος λόγω του νεότερου ναού.
Η Παλαιοχριστιανική Βασιλική χρονολογείται από τον 6ο αιώνα. Διασώζονται ίχνη του ψηφιδωτού δαπέδου της με φυτικές και γεωμετρικές παραστάσεις. Ανάμεσα στις παραστάσεις διακρίνονται πτηνά, ένας λέοντας και ένα ζαρκάδι.
Η Παλαιοχριστιανική Βασιλική στο Καστρί Χερσονήσου
Ο ναός βρίσκεται στο λόφο Καστρί, πάνω από το λιμάνι της Χερσονήσου, και είναι ένας από τους μεγαλύτερους στην Κρήτη. Χρονολογείται στα τέλη του 5ου αιώνα.
Σήμερα, σώζονται τμήματα των υπέροχων ψηφιδωτών του δαπέδων με φυτικές και γεωμετρικές παραστάσεις, τα οποία αποδεικνύουν πόσο σπουδαία πόλη ήταν η Αρχαία Χερσόνησος.
Η Παλαιοχριστιανική Βασιλική περιβαλλόταν από ισχυρό τείχος, ο οποίος περιέκλειε το λόφο. Πιθανότατα καταστράφηκε οριστικά κατά τη βασιλεία του αυτοκράτορα Ηρακλείου (610-641), οπότε ο χώρος χρησιμοποιήθηκε ως πρόχειρη κατοικία.
Το Ενυδρείο Aquaworld & Κέντρο Ερπετών
Βρίσκεται στη δυτική άκρη του Λιμένα Χερσονήσου και 30 χιλιόμετρα ανατολικά του Ηρακλείου. Λειτουργεί από το 1995 και ιδρύθηκε από τον Σκωτσέζο John McLaren.
Τα περισσότερα είδη ψαριών και ερπετών που φιλοξενούνται στο ενυδρείο δεν είναι αγορασμένα ζώα. Αντιθέτως, είναι ζώα που σώθηκαν από αιχμαλωσία ή ήταν εγκαταλελειμμένα κατοικίδια. Τα ψάρια στα ενυδρεία είναι ψάρια που κολυμπούν στη θάλασσα της Κρήτης και τα ζώα -φίδια, σαύρες και χελώνες- είναι ζώα που συναντά κανείς στην κρητική ύπαιθρο.
Στόχος του Aquaworld είναι οι άνθρωποι να έρθουν κοντά με τα ζώα, να ενδιαφερθούν περισσότερο για αυτά και να προστατέψουν το φυσικό περιβάλλον.
Το Ενυδρείο Aquaworld & Κέντρο Ερπετών είναι ανοικτό καθημερινά από 1 Απριλίου έως 31 Οκτωβρίου, από τις 10:00 έως τις 18:00.
Οι Παραλίες της Χερσονήσου
Η Χερσόνησος έχει πολλές όμορφες παραλίες. Οι πιο ήρεμες βρίσκονται στα Λιμανάκια, ενώ ανατολικά, δηλαδή από το Λιμάνι της Χερσονήσου και ουσιαστικά μέσα στον αστικό της ιστό, υπάρχουν οι πιο πολυσύχναστες παραλίες της. Η πρώτη, την οποία θα συναντήσεις δίπλα στο Λιμάνι της Χερσονήσου και κάτω από τον παραλιακό πεζόδρομο με τις ταβέρνες και τα μπαρ, είναι σχετικά μεγάλη σε μήκος, αρκετά στενή, αμμουδερή και πλήρως οργανωμένη. Δεν ενδείκνυται, βέβαια, σε όσους αντιπαθούν το συνωστισμό και τη φασαρία.
Ακόμη ανατολικότερα θα βρεις πολλούς συνεχόμενους κολπίσκους με ψιλή άμμο, οι οποίοι σχηματίζονται κυρίως μπροστά από τουριστικές μονάδες. Η παραλία του all inclusive ξενοδοχείου Silva Maris είναι ίσως η πιο οργανωμένη από αυτές, με ναυαγοσώστη και πολλές υποδομές. Αν περπατήσεις ακόμη ανατολικότερα, θα αντικρίσεις τις αμμουδερές παραλίες της ξενοδοχειακής μονάδας τεσσάρων αστέρων Star Beach Village & Water Park, οι οποίες είναι από τις πιο πολυσύχναστες πλαζ ολόκληρης της βόρειας Κρήτης. Εδώ συνήθως υπάρχουν Βρετανοί και Ρώσοι, ενώ σπάνια θα δεις Έλληνες. Αν προχωρήσεις λίγο ανατολικότερα, θα βρεθείς στις παραλίες της ανατολικής Χερσονήσου, οι οποίες είναι σαφώς πιο ήσυχες.
Οι Παραλίες της Δράπανου
Σε απόσταση 2 χιλιομέτρων ανατολικά από το Λιμάνι της Χερσονήσου θα συναντήσεις συνεχόμενους κόλπους, οι οποίοι αποτελούν τις παραλίες του Ακρωτηρίου Δράπανου. Αυτές είναι φυσικά πιο ήρεμες από τις παραλίες της κεντρικής Χερσονήσου και ενδείκνυνται για χαλάρωση και ξεκούραση, εκτός από την πρώτη παραλία που θα συναντήσεις ερχόμενος από δυτικά, την παραλία του Star Βeach Village & Water Park, η οποία, όπως προαναφέρθηκε, είναι μια από τις πιο θορυβώδεις παραλίες της Κρήτης!
Συνεχίζοντας ανατολικά, θα συναντήσεις το Λαογραφικό Μουσείο Λυχνοστάτης, το οποίο αξίζει να επισκεφθείς, ώστε να μάθεις τον παραδοσιακό τρόπο ζωής της κρητικής υπαίθρου. Κοντά σε αυτό θα βρεις πολλούς μικρούς, γραφικούς κολπίσκους με άμμο και βότσαλα, όπου μπορείς να ξαποστάσεις και να απολαύσεις το μπάνιο σου. Σε αρκετά σημεία τα νερά είναι πολύ δροσερά λόγω υποθαλάσσιων πηγών γλυκού νερού. Αν κατευθυνθείς προς τα ανατολικά, η τελευταία παραλία του Ακρωτηρίου Δράπανου είναι αμμουδερή και βρίσκεται μπροστά από το ξενοδοχείο πέντε αστέρων Nana Βeach. Είναι πλήρως οργανωμένη με ομπρέλες, ναυαγοσώστη και θαλάσσια αθλήματα. Επίσης, τα νερά της είναι πάντα ήρεμα, καθώς προστατεύεται από δύο τσιμεντένιους μόλους.
Τα Λιμανάκια του Σαραντάρη
Τα Λιμανάκια της Χερσονήσου βρίσκονται 27 χιλιόμετρα ανατολικά του Ηρακλείου. Πρόκειται για συνεχόμενους κολπίσκους, οι οποίοι ξεκινούν από το Ακρωτήρι του Σαραντάρη και συνεχίζουν ανατολικά, μέχρι το Λιμάνι της Χερσονήσου. Είναι μαγευτικές παραλίες με ήρεμα νερά, αφού το Ακρωτήρι του Σαραντάρη τις προστατεύει από το κύμα. Η πρόσβαση σε όλες είναι εύκολη, ενώ η πολύβουη Χερσόνησος βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής. Επίσης, θα βρεις μερικά μπαράκια στα Λιμανάκια με ήρεμη μουσική, ιδανικά για τις καλοκαιρινές νύχτες. Ας δούμε τις παραλίες που όλες μαζί αποτελούν τα Λιμανάκια με τη σειρά, αρχίζοντας από τα δυτικά.
Η δυτικότερη ακτή στα Λιμανάκια ουσιαστικά δεν είναι παραλία, αλλά ένας μεγάλος λείος βράχος, ο οποίος ενδείκνυται για βουτιές.
Ακριβώς δίπλα, στη βάση της Χερσονήσου του Σαραντάρη σχηματίζεται η εντυπωσιακότερη παραλία της Χερσονήσου, μια πανέμορφη αμμουδιά με γαλαζοπράσινα νερά και μια σπηλιά. Επιπλέον, σε σχέση με τις υπόλοιπες παραλίες, αυτή η παραλία στη βάση του Σαραντάρη προστατεύεται καλύτερα από το κύμα.
Παρόλο που οι περισσότεροι πιστεύουν ότι οι παραλίες γυμνιστών είναι αποκλειστικό προνόμιο των απόμερων ακτών της νότιας Κρήτης, αυτό δεν ισχύει απόλυτα, καθώς οι «οάσεις» γυμνιστών δεν λείπουν από την τουριστική περιοχή της Χερσονήσου. Αμέσως δίπλα από την παραλία στη βάση του Σαραντάρη θα συναντήσεις μία παραλία γυμνιστών. Ψηλοί γκρεμοί την προστατεύουν από τον άνεμο με αποτέλεσμα το νερό της να είναι πάντα ήρεμο, ενώ η άμμος εναλλάσσεται με τα βράχια! Αδιαμφισβήτητα αποτελεί μία κορυφαία επιλογή για μπάνιο και απομόνωση!
Δίπλα από την παραλία γυμνιστών βρίσκεται η όμορφη παραλία του Σαραντάρη. Διαθέτει ομπρέλες και ξαπλώστρες, ενώ λειτουργεί και μία μικρή καντίνα. Ωστόσο, κάποιες χρονιές γεμίζει από φύκια. Σε αυτήν οδηγεί ένα μικρό μονοπάτι, το οποίο αρχίζει από τον κεντρικό δρόμο.
Δίπλα στο Σαραντάρι και στον παραλιακό δρόμο υπάρχει η οργανωμένη παραλία Γιοφύρι, την οποία θα αναγνωρίσεις από τον ψηλό τοίχο που έχει ακριβώς από πάνω της. Έχει λευκή χοντρή άμμο και πιο βαθιά νερά, ενώ ο βυθός της έχει αρκετές λείες πέτρες. Προσφέρει ομπρέλες και ξαπλώστρες, ενώ θα έχεις τη δυνατότητα να κάνεις κάποιο θαλάσσιο σπορ! Εδώ θα συναντήσεις πολύ κόσμο, ντόπιους και ξένους.
Από το Γιοφύρι και ανατολικότερα, κατά μήκος του παραλιακού δρόμου, θα συναντήσεις μικρούς και στενούς κολπίσκους με χοντρή άμμο, λευκούς βράχους και υπέροχα γαλαζοπράσινα νερά. Το ίδιο σκηνικό συνεχίζεται μέχρι την παραλία του ξενοδοχείου πέντε αστέρων Creta Maris Beach Resort. Η τελευταία αποτελεί μία μεγάλη και φαρδιά παραλία, η οποία ξεκινάει μπροστά από το ξενοδοχείο και καταλήγει στο Λιμάνι της Χερσονήσου, στο λόφο Καστρί. Είναι οργανωμένη με ξαπλώστρες και ομπρέλες, θαλάσσια σπορ και γήπεδο beach volley. Όσο κατευθύνεσαι προς το λιμάνι, ο συνωστισμός μεγαλώνει και η παραλία γίνεται περισσότερο ευάλωτη στους βοριάδες. Επιπροσθέτως, μετά το ξενοδοχείο ο παραλιακός δρόμος με τα πολλά μαγαζιά, τις καφετέριες και τα εστιατόρια κάνει ξανά την εμφάνισή του.
Ακόμη και αν δεν θέλεις να κάνεις μπάνιο στα Λιμανάκια, μια απογευματινή βόλτα από το Λιμάνι της Χερσονήσου μέχρι το Ακρωτήριο του Σαραντάρη είναι μια μοναδική εμπειρία. Μην ξεχάσεις να πάρεις την φωτογραφική σου μηχανή (ή το κινητό σου τηλέφωνο), ώστε να βγάλεις φωτογραφίες από το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου στο Σαραντάρη. Το εκκλησάκι και η θέα στον κόλπο της Χερσονήσου θα σε εντυπωσιάσουν! Επιπλέον, στο Λιμάνι της Χερσονήσου αξίζει να πας μέχρι το φάρο και να επισκεφθείς το εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής, κομμάτι του οποίου είναι κτισμένο μέσα σε βράχο. Επίσης, πάνω στο Καστρί υπάρχουν ευρήματα παλαιοχριστιανικής εκκλησίας.
