Η Σάμος είναι ένα καταπράσινο νησί του βορειοανατολικού Αιγαίου με πλούσια ιστορία και όμορφες θάλασσες.
Κατά την αρχαιότητα το όνομά της ήταν «Σάμη», σημαίνει «Υψηλή», λόγω του επιβλητικού της τοπίου με τις πολλές δεσπόζουσες κορυφές. Γενέτειρα σπουδαίων προσωπικοτήτων στον χώρο της επιστήμης και της τέχνης της Αρχαίας Ελλάδας, η Σάμος είναι γεμάτη αρχαιολογικά μνημεία, ενώ το εντυπωσιακό φυσικό τοπίο είναι ιδανικό για ξεκούραση, βόλτες και πεζοπορία.
Σύμφωνα με τη μυθολογία, στο νησί γεννήθηκε η θεά Ήρα, ενώ διέμενε σε αυτό ο Ηρόδοτος και ο Αίσωπος. Επίσης, στη Σάμο γεννήθηκε ο αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος Επίκουρος του Νεοκλέους ο Γαργήττιος, ο μεγάλος αστρονόμος και μαθηματικός Αρίσταρχος ο Σάμιος, ο φιλόσοφος και μαθηματικός Πυθαγόρας.
Έτσι, στα αρχαία χρόνια το νησί αποτέλεσε σπουδαίο πνευματικό κέντρο του μεσογειακού κόσμου. Τα περικαλλή του ιερά και οι φιλοσοφικές του εταιρείες του έχαιραν εκτίμησης από βασιλείς, ιερείς, ανθρώπους των γραμμάτων και της αναζήτησης.
Η Σάμος, τα λιμανάκια της και οι οικισμοί της…
Σήμερα, η Σάμος έχει περισσότερους από 30.000 μόνιμους κατοίκους και η πρωτεύουσά της είναι το Βαθύ στα βορειοανατολικά του νησιού.
Το νησί έχει τρία λιμάνια, τα οποία αποτελούν και τους κεντρικούς του οικισμούς: το Βαθύ, το Καρλόβασι στα βορειοδυτικά και το Πυθαγόρειο στα νοτιοανατολικά.
Εκτός από τους μεγάλους οικισμούς, αξίζει να επισκεφτείς και τα γραφικά ορεινά και παραθαλάσσια χωριά της Σάμου, ώστε να απολαύσεις την παραδοσιακή αρχιτεκτονική, τα μαγευτικά τοπία και τις σαμιώτικες γεύσεις!
Παραλίες με καταγάλανα νερά
Η ακτογραμμή της Σάμου είναι γεμάτη όμορφες παραλίες, για όλα τα γούστα.
Θα βρεις πεντακάθαρες, οργανωμένες παραλίες, όπως η Τσαμαδού και τα Λεμονάκια, τα Βοτσαλάκια του Μαραθόκαμπου, η Χρυσή Άμμος – η οποία δικαιώνει με το παραπάνω το όνομά της- και η Ψιλή Άμμος, όπου τα πρωινά, οι ντόπιοι υποστηρίζουν ότι, μπορείς να ακούσεις τα κοκόρια της Τουρκίας!
Αν είσαι αθλητικός τύπος, πήγαινε στην παραλία Λιβαδάκι και στο Ποτοκάκι του Πυθαγόρειου, όπου, κάθε καλοκαίρι, διοργανώνονται τουρνουά beach volley!
Αν αναζητάς ηρεμία, χαλάρωση και ανεμπόδιστη επαφή με τη φύση, η Μικρή Τσάμπου, η Κέρβελη, το Μεγάλο και Μικρό Σεϊτάνι είναι οι ιδανικές παραλίες για εσένα!
Πυθαγόρειο Σάμου
Το Πυθαγόρειο είναι ένας κοσμοπολίτικος προορισμός που κάθε καλοκαίρι σφύζει από κίνηση και ζωή. Η κωμόπολη είναι χτισμένη στο νοτιοανατολικό άκρο του νησιού και απέχει 12 χιλιόμετρα από το Βαθύ, την πρωτεύουσα της Σάμου.
Το σύγχρονο Πυθαγόρειο κρύβει μεγάλους θησαυρούς για τους λάτρεις της ιστορίας. Πρόκειται για αρχαιότατο οικισμό, μεγάλης αρχαιολογικής αξίας. Οι ανασκαφές στο Κάστρο του Πυθαγορείου αποδεικνύουν κατοίκηση της περιοχής από τη νεολιθική, τουλάχιστον, περίοδο.
Ο Πολυκράτης, ο άρχοντας της Σάμου, στο δεύτερο μισό του 6ου αιώνα π.Χ. μερίμνησε για την κατασκευή σπουδαίων έργων, που εντυπωσιάζουν τον σημερινό επισκέπτη με την αρτιότητά τους.
Το Ευπαλίνειο Όρυγμα
Ανάμεσά τους, το Ευπαλίνειο όρυγμα, μια πραγματική καινοτομία που πολλοί αποκαλούν το όγδοο θαύμα της αρχαιότητας.
Το 550 π.Χ. ο αρχιτέκτονας Ευπαλίνος, με εντολή του Πολυκράτη, ανέλαβε να κατασκευάσει μία σήραγγα, μήκους 1036 μέτρων, για να ενώσει τις δύο πλευρές του βουνού και να φέρει νερό προς την, τότε, πρωτεύουσα της Σάμου. Το πρωτότυπο αυτό υδραγωγείο έπρεπε να είναι αθέατο από τους εχθρούς, ώστε να μην μπορούν να το καταστρέψουν, ακόμα και αν η πόλη βρισκόταν σε κατάσταση πολιορκίας, καταδικάζοντας τους Σάμιους σε λειψυδρία.
Ο Ευπαλίνος ήταν τόσο σπουδαίος μηχανικός που, με μαθηματικούς υπολογισμούς και μόνο, ξεκίνησε το σκάψιμο αυτού του αμφίστομου ορύγματος και από τις δύο πλευρές του βουνού ταυτόχρονα! Μια δεκαετία αργότερα, τα δύο συνεργεία συναντήθηκαν στο μέσον του πέτρινου όγκου χωρίς καμία απόκλιση!
Επίσης, στο χωριό Πυθαγόρειο της Σάμου μην ξεχάσεις να δεις:
- Την εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα, δίπλα στον πύργο του Λογοθέτη. Κατασκευαζόταν από το 1831 έως το 1833.
- Το αρχαίο μαρμάρινο θέατρο (4ου αι. π.X.). Σήμερα, υπάρχει ξύλινη εγκατάσταση με ορχήστρα και καθίσματα, η οποία μπορεί να φιλοξενήσει περίπου 750 θεατές.
Αρχαιολογικό Μουσείο Πυθαγορείου
Το Μουσείο περιλαμβάνει 3000 ευρήματα από την αρχαία πόλη της Σάμου, όπως αγγεία, γλυπτά, νομίσματα, μικροαντικείμενα κ.ά., τα οποία βρέθηκαν μέσα από συστηματικές ανασκαφές. Μέσα από τα αντικείμενα παρουσιάζεται η ιστορική πορεία της αρχαίας πόλης από την 4η χιλιετία π.Χ. μέχρι τον 7ο αι. μ.Χ. και καταδεικνύεται η σπουδαία θέση που κατείχε το νησί στην Ελλάδα. Τα αντικείμενα, που εκτίθενται χρονολογικά και θεματικά, φανερώνουν την ιστορική και πολιτισμική εξέλιξη της αρχαίας Σάμου.
Για την οργάνωση της έκθεσης, που δομείται θεματικά και χρονολογικά, δόθηκε βαρύτητα στην επιστημονικά τεκμηριωμένη παρουσίαση των εκθεμάτων, στην ανάδειξη του εκπαιδευτικού χαρακτήρα τους και στην αισθητική τους προβολή, ώστε να δημιουργηθεί μια ευχάριστη, διδακτική και κατανοητή αφήγηση της ιστορίας του νησιού.
Το Άγαλμα του Πυθαγόρα
Το άγαλμα του Πυθαγόρα (580-496 π.Χ.) είναι ένα εντυπωσιακό μνημείο, το οποίο αναπαριστά το γνωστό θεώρημα του αρχαίου επιστήμονα.
Αποτελείται από μια βάση με ανάγλυφη την επιγραφή «ο αριθμός 3 είναι η βάση του σύμπαντος», πάνω στην οποία στέκεται ο σπουδαίος μαθηματικός, ενώ το σώμα του, με το χέρι απλωμένο στον ουρανό, σχηματίζει ένα ορθογώνιο τρίγωνο, οπτικοποιώντας έτσι το Πυθαγόρειο Θεώρημα. Το άγαλμα είναι δωρεά των απόδημων Σαμίων και άλλων Ελλήνων των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, του Καναδά και της Αυστραλίας.
Ηραίο Σάμου
Οκτώ χιλιόμετρα έξω από το Πυθαγόρειο βρίσκεται ο αρχαιολογικός χώρος του Ηραίου, ίσως του μεγαλύτερου ναού στην Ελλάδα. Ο ναός ήταν αφιερωμένος στη λατρεία της θεάς Ήρας, συζύγου του Δία.
Είναι δίπτερος ιωνικού ρυθμού και έχει 155 τεράστιες κολόνες. Επίσης, διαθέτει δίκτυο με πήλινους αγωγούς για την αποχέτευση των νερών της βροχής. Εντυπωσιάζουν τόσο ο μεγάλος βωμός του ναού, ο οποίος χρονολογείται από το 560 π.Χ, όσο και η Ιερά οδός, ο δρόμος που οδηγούσε από την πόλη της Σάμου στο ιερό. Η Ιερά οδός έχει μήκος 5 χιλιόμετρα. Κατά μήκος της υπάρχουν ερείπια από σπουδαία οικοδομήματα.
Τα ευρήματα από το Ηραίο βρίσκονται εκτεθειμένα στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Σάμου. Αξίζει να σημειωθεί ότι η Unesco έχει ανακηρύξει το Ηραίο ως έναν από τους θησαυρούς της παγκόσμιας κληρονομιάς.
Λαογραφικό Μουσείο του Πνευματικού Ιδρύματος Σάμου Νικολάου Δημητρίου
Το Μουσείο αναπαριστά τον καθημερινό τρόπο ζωής των κατοίκων της Σάμου πριν τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Παρουσιάζει τα επαγγέλματα εκείνης της εποχής, όπως τον τσοπάνη, τον ψαρά, τον τσαγκάρη, με σημαντικότερο από όλα τον γεωργό και την γεωργική εργασία.
Παράλληλα, θα έχεις την ευκαιρία να γνωρίσεις το μονοκάμαρο σπίτι και το κατώι, δηλαδή την κατοικία των ανθρώπων της εποχής, και την χρησιμότητα τους για την εξυπηρέτηση των καθημερινών τους αναγκών. Ποικιλία από υφαντά, ο αργαλειός, κομμάτια από τα ονομαστά ασπροκεντήματα της Σάμου, τμήματα αστικού σπιτιού, παραδοσιακές φορεσιές αντρικές και γυναικείες, η κούνια και τα μωρουδιακά είναι κάποια από τα εκθέματα που θα συναντήσεις στο Λαογραφικό Μουσείο.
Στόχος του Μουσείου είναι να ζωντανέψει τα συναισθήματα των επισκεπτών για το χθες και να διδάξει τους νέους τον σαμιακό παραδοσιακό πολιτισμό. Η διατήρηση του παραδοσιακού πολιτισμού επιτυγχάνεται μέσα από τη διάσωση και τη προβολή των παραδοσιακών αντικειμένων του νησιού.
Μουσείο Βυρσοδεψίας
Το Μουσείο δημιουργήθηκε το 2008 και στεγάζεται στο κτίσμα ενός πρώην βυρσοδεψείου, στο Καρλόβασι Σάμου.
Εκεί, θα δεις εργαλεία, μηχανήματα και τεχνικές επεξεργασίας δερμάτων, επεξεργασμένα δέρματα ζώων, αλλά και φωτογραφίες και χάρτη με τα βυρσοδεψεία που λειτουργούσαν στη Σάμο τον 2ο αιώνα.
Το Κάστρο του Λυκούργου Λογοθέτη
Πρόκειται για ένα κάστρο σχεδιασμένο το 19ο αιώνα, το οποίο έχει μεγάλη σημασία για τους κατοίκους του νησιού. Κατασκευάστηκε από απομεινάρια πολλών αρχαίων ερειπίων και μνημείων.
Ο Λυκούργος Λογοθέτης ήταν ένας Έλληνας επαναστάτης αρχηγός, εχθρός των εισβολέων Τούρκων. Το κάστρο πήρε το όνομά του και έγινε το αρχηγείο της επανάστασης εναντίον των Τούρκων κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα, διαδραματίζοντας σημαντικό ρόλο στην άμυνα εναντίον των Τούρκων.
Ο πόλεμος της ανεξαρτησίας του 1821 ήταν επιτυχής για τους Σαμιώτες. Το κάστρο, λοιπόν, συμβολίζει μία εποχή μεγάλης αναστάτωσης, πολέμου και αντίστασης στο Αιγαίο.
Αν θέλεις να βρεις το κάστρο, πήγαινε στο λιμάνι του Πυθαγορείου, κοίταξε βόρεια και ανατολικά από εκεί και θα το δεις στην κορυφή του λόφου.
Το κάστρο έχει μήκος 400 μέτρα. Ο λόφος πάνω στον οποίο βρίσκεται ήταν μια από τις αρχαιότερες ακροπόλεις της Σάμου. Οι αρχαιολόγοι που εξερεύνησαν τον λόφο, βρήκαν αρκετά αντικείμενα με προϊστορικό ενδιαφέρον.
Αν κάνεις έναν περίπατο γύρω από το κάστρο, θα παρατηρήσεις κάποια ρωμαϊκά ερείπια, τα οποία προέρχονται από δύο ναούς που λειτουργούσαν εκεί κατά τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.
Γενοβέζικο Κάστρο ή Καστράκι της Παναγίας του Ποταμού
Είναι ένα μικρό φρούριο χτισμένο το 13ο αιώνα –ίσως και αργότερα – σε ένα χαμηλό λόφο στην τοποθεσία Ποτάμι, 3 χιλιόμετρα από την κωμόπολη Καρλόβασι της Σάμου. Το Καστράκι της Παναγίας, όπως συνηθίζουν να το λένε οι ντόπιοι, κατασκευάστηκε από τους Γενουάτες, οι οποίοι τότε είχαν καταλάβει το νησί.
Παρόλο που το κάστρο είναι μικρό και δεν διαθέτει ισχυρή οχύρωση, φαίνεται ότι προστάτευε επαρκώς τους κατοίκους από τους πειρατές.
Σαμιώτικος Οίνος και Εκλεκτές Γεύσεις
Η Σάμος είναι παγκοσμίως γνωστή για το γλυκόπιοτο κρασί της, το Μοσχάτο. Το Μοσχάτο Σάμου κατέχει ξεχωριστή θέση στη γαλλική οινική αγορά, μία από τις πιο απαιτητικές στον κόσμο. Έχει βραβευθεί και διακριθεί διεθνώς για το πλούσιο, φρουτώδες άρωμά του.
Δοκίμασε όλες τις εκδοχές του σαμιώτικου Μοσχάτου στη «Γιορτή Κρασιού», η οποία διοργανώνεται το πρώτο δεκαήμερο του Αυγούστου στο Βαθύ.
Απιστίες στο Μοσχάτο θα κάνεις μόνο με το τοπικό ούζο ή τη σούμα, που φτιάχνεται από το ίδιο σταφύλι με το φημισμένο κρασί.
Δεν θα εντυπωσιαστείς, όμως, μόνο από τα ποτά της Σάμου! Πριν αποχαιρετήσεις το νησί, πάρε μαζί σου ένα μπουκάλι παρθένο ελαιόλαδο και ένα βάζο θυμαρίσιο μέλι, αφού στην Σάμο παράγονται εξαιρετικής ποιότητας τοπικά προϊόντα!
Επίσης, αξίζει να δοκιμάσεις τις παρακάτω μοναδικές τοπικές συνταγές:
- Καμπούνια
- Μπουρεκια
- Γιαπράκια
- Κεσκέκι
- Ξεροτήγανα
- Μουσταλευριά
- Κατάδες
- Ταχινόπιτα
- Σταρόζουμο